Spekstoep - 4
Woltman-museum

Willem Woltman had een transportbedrijf. Naast de kolenhandel was het vervoer van melk een hoofdactiviteit. In heel Drenthe reden de grote tankauto's langs de lokale melkfabrieken om de melk uiteindelijk af te leveren bij de DOMO in Beilen. Een 'verre rit' ging zelfs helemaal naar Dordrecht. Ook in de bietencampagne waren hun volvo's en scania's op de modderige landweggetjes goed vertegenwoordigd. De oplegger was overigens multifunctioneel: bij festiviteiten voldeed de oplegger ook goed als rijdend podium voor de Harmonie. Nog steeds rijden de auto's van Woltman door Gieten met de Spekstoep als eindbestemming. De combinaties zijn tegenwoordig heel wat groter. De onderstaande foto's zijn gefotografeerd in 'het Woltmanmuseum'

Weet u dat de truck hierboven nog steeds rijdt?? Ik kreeg een foto van Gerard Hes opgestuurd die vertelde dat zijn vader hem had gekocht. Achter de scania 110 super zit nu eem Zwalve oplegger uit 1969.

.

Het museum is heel erg blij met de onderstaande aanwinst. Van Pieter Venema ontvingen we deze schitterende foto van een oude truck met oplegger. Het is een oude Volvo en als u goed kijkt dan ziet u dat de drie tanks afzonderlijk achterelkaar op de oplegger zijn geplaatst. Het telefoonnummer van de firma Woltman was gemakkelijk om te onthouden: 312. Ik schat dat deze foto uit het begin van de jaren zestig stamt. Waarom ik dat denk? Omdat er op het dak van het huis op de achtergrond nog geen antenne stond: wij kregen thuis in 1963 televisie. Maar misschien kan iemand bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer even "stiekem" in de historische bestanden kijken en het afgiftejaar van het kenteken PN-13-40 voor ons kan 'retrievelen'

  Geert Fransens heeft het even voor ons uitgezocht:

De auto kwam Geert helemaal vertrouwd voor. Hij heeft namelijk zelf ook op een soortgelijke combinatie gereden.( Een "Volvo Viking") Zijn vader Fransens uit Wildervank reed ook voor de DOMO. Er waren indertijd vele transportbedrijven in Drenthe en omgeving die voor de DOMO reden. Gieten telde naast Willem Woltman ook nog de wagens van Roel Woltman (aan de Brink, hoek Oude Groningerweg) en Edzo Kolk. (Asserstraat, vóór Kalkamperweg). De kleuren van hun wagenparken waren voor velen in onze provincie van veraf te herkennen.  We zullen ze hier even op een rijtje zetten. Het zou leuk zijn als we van de verschillende bedrijven een kleuren voorbeeld-foto zouden kunnen krijgen. Wie helpt?

 Veel van deze transportonderemingen hadden hun auto's in het begin in onderhoud bij Roel Ottens aan de spekstoep. Dat was altijd wel een gezellige boel. Want als er een auto in reparatie ging, dan was er altijd wel een collega vervoerder die voor een bakje leut bij Ottens langskwam.

Bovenstaande oproep heeft in die zin nog niets opgeleverd dat wij u al andere auto's dan Woltman-auto's kunnen laten zien. Maar wel nieuwe aanvullingen in het Woltman-museum. Suzan Wierenga heeft het foto-album van wijlen Jan Oosting en zijn zoon Jantinus Oosting goed bekeken op het Woltman-aspect.  Dit brengt ons ertoe om het museum naast deze "oude vleugel" uit te breiden met een "nieuwe vleugel". In de nieuwe vleugel zult u straks de 'platbekken" uit de eigentijdse geschiedenis aantreffen. Maar eerst twee juweeltjes uit de antieke doos. Op beide foto's is het Jan "Oral" Oosting die naast de auto poseert. Hij heeft bijna zijn hele leven bij de firma Woltman gewerkt.

  Via de bemiddeling van Johannes Aalders kwamen we in contact met Wim Sanders uit Annen. Hij verzamelt foto's van de auto's van transportbedrijven. Naast een aantal Domo auto's hebben we wat meer transportcombinaties uit onze omgeving op een aparte pagina geplaatst.
Klik hier voor de concurrenten-vleugel van het Woltman-museum.

De onderstaande foto is uit de periode van na de oorlog en begin jaren vijftig. De melkauto is voorzien van een ouderwets kentekennummer D-5664. Is er iemand onder u die ons kan vertellen wat dit van een soort auto is? En iemand die weet wat nummer 25 op de melktank betekent? 

Er kwamen na de publicatie al snel suggesties van Bongo, Johannes Aalders en ook van Luuk Oosting. Die auto hieronder is een Chevrolet loutmaster. Voor de echte liefhebber vermeld ik hier nog dat het op deze foto ook gaat om een Wijsbeek oplegger. Die vroeger met vacuëm remmen werden gemaakt. Dat u dat ook even weet!   De D van het nummerbord was vroeger het begin van de kentekens van de auto's uit Drenthe.  En het nummer van de tank verwijst naar het feit dat Woltman de tanks aanvankelijk van Domo in bruikleen kreeg. Daarom waren ze genummerd. In dit geval dus 25. Later kreeg Woltman eigen tanks. De totale inhoud van de drie tanks was 7500 liter. Vanuit Drenthe werd er vooral rauwe melk naar de Sierkan , een melkfabriek in Den Haag gereden en ook veel naar Voorne-Putten. De tanks waren niet geisoleerd. In een warme zomer moest er stevig doorgereden worden, want anders was de melk bij aankomst 'hartstikke zoer'! Jan Oosting heeft vroeger beweerd dat hij op deze benzine-vrachtauto wel 300.000 kilometer heeft gereden. Dat is 7 1/2 keer de wereld rond dus.

De kleur van de truck was overigens lichtgroen. De rode Woltman-huisstijl was dus pas van latere datum. Al die auto's van de verschillende expediteurs in de omgeving werden beschilderd door iemand die luisterde naar de naam 'Puck'.

(2006-01) Suzan Wierenga heeft het Woltman-museum weer een mooie truck geschonken: Het was een zogeheten Steyer. Hier op de foto was ie nog fonkelnieuw. Dealer was garage De Vries uit Veendam. Maar de schotel en de spatborden werden er door overbuurman Ottens opgezet. Weet iemand uit welk jaar deze auto is???

(2009-01) Soms duurt het een paar jaar, en dan komen er ineens nieuwe inzichten boven tafel. Sjaak Oosterling uit Goes kwam in het begin van 2008 al met een aanvulling: "Naar mijn mening is het een Steyr 1500 die eerst van 1941 tot 1944 als legerwagen werd gemaakt en eind de jaren 40 in civiele productie kwam. Steyr is een Oostenrijks merk dat in de jaren 50 samenging met de Fiets en beroemde brommer producent Puch en mede onderdeel van Daimler was. In Oostenrijk kom je nog wel Steyer-Puch trucks tegen en ze produceerden tevens in licentie de kleine Fiat 500 en 600 onder de naam Steyer-Puch. Vooral in de jaren 50 reden er in Zeeland, waar ik vandaan kom, nogal wat Steyers als melkwagen of bij eenmans transportbedrijfjes. Tegenwoordig is het een onderdeel van de M.A.N fabrieken. Ik hoop dat mijn info juist is en dat u er wat aan heeft. "

Maar Geert Franssen kwam er via het Kentekenarchief van het Drents Archief dat Oosterling er naast zit, want de auto is duidelijk vooroorlogs. Maar ook kwam hij er zo achter dat Woltman helemaal niet de eerste eigenaar van deze auto was.

De auto blijkt uit 1920 te zijn. De eerste eigenaar was Roeleveld uit Meppel. Op 5 augustus 1936 werd Willem Woltman de nieuwe eigenaar van deze auto.
 

We hebben dit nieuwe inzicht weer voorgelegd aan Sjaak Oosterling. Zeeuwen zijn niet alleen zuunig, maar naar nu blijkt ook koppig. Want wat beweert Oosterling?
"Hoewel ik niet twijfel aan het feit dat dit kenteken in de jaren 20 is afgegeven, blijf ik toch bij mijn bewering dat de bewuste Styer nooit uit die periode kan dateren. Dit model, zie de gebruikte lijnvoering van de prachtige cabine, past toch echt bij de series van net in en na de jaren 40. Ik heb de hele Steyrgeschiedenis er nog eens op nageslagen en vind uit die tijd geen enkel ontwerp terug wat er op lijkt. Ik vraag me af of Nederland toen al een importeur had. Ik houd het voor mogelijk dat het kenteken en de plaat passen bij de vorige truck die wel uit de 20er jaren stamt, en dat deze tijdelijk op deze nieuwe, vers van de plaatselijke smid komende truck is geplaatst. Zonder mijn gelijk te willen behalen ben ik toch echt benieuwd hoe het nu echt zit."

Wij ook...

(2010-06)  Het is al bijna een jaar geleden dat Geert Fransen nog eens nader onderzoek deed over ons 'geval' met de Steyr. Hij zocht contact met de grote Steyr-deskudige Ben Alferink, die ook nog eens van Gieter afkomst blijkt te zijn. Geert legde hem een aantal vagen voor die een nader licht werpen op het door ons gestelde op deze pagina. Eigenlijk zegt Ben: 'Er klopt geen hout van'!

Natuurlijk wil ik u graag wat vertellen over Steyr en over het exemplaar op de afgebeelde foto. Bovendien ben ik van geboorte een Gietenaar, dus wat wil je nog meer. Mijn opa wordt zelfs nog genoemd op de site. Alhoewel niet echt belangrijk, bevat het bijschrift van de foto op de site heel wat fouten.

Eerst de auto op de foto:
Het is een Steyr type 380, 4-cylinder watergekoelde diesel van 85 pk. In dit geval een trekker die een 1-assige trailer trok, waarmee o.a. voor de DOMO in Beilen werd gereden. Bouwjaar tussen 1948 en 1952. Het juiste bouwjaar weet ik helaas niet, maar misschien dat een van de nazaten van Woltman dat weet. Zij hebben van mij een foto gekregen van deze zelfde wagen, maar dan met trailer met opzettanks van de DOMO. Zij weten misschien ook de carosseriebouwer van de cabine. Het zou heel goed een Hondebrink kunnen zijn. In die tijd reden in Gieten zelfs twee van deze Steyr's rond; de ander was een bakwagen met aanhanger en was van mijn vader! Mijn vaders Steyr is door hem nieuw gekocht in 1950. Helaas heb ik daar geen foto's van. Mocht u iemand kennen die mogelijk een foto van mijn vaders Steyr bezit hou ik mij bijzonder aanbevolen.

Steyr was een Oostenrijks merk en al zeer oud. De fabriek is in 1864 opgericht als wapenfabriek. Rond 1920 ging Steyr ook auto's bouwen, voornamelijk personenauto's. Begin jaren dertig van de vorig eeuw (en niet in de jaren vijftig zoals op de site vermeld) ging Steyr een fusie aan met AustroDaimler en Puch. Voortaan verder als concern onder de naam Steyr-Daimler-Puch. Na de Tweede Wereldoorlog bouwde Steyr vooral vrachtwagens en tractoren, waarvan met name de aandrijftechniek superieur was. Als andere concernpoot bouwde Puch inderdaad onder licentie van Fiat personenauto's onder de naam Steyr-Puch. Zij hebben zo ongeveer alle type Fiats gebouwd tot de zestiger jaren.

Het provinciekenteken op de foto is ofwel opnieuw uitgegeven ofwel niet het juiste kenteken, dan wel klopt het register niet helemaal. Hoe dan ook de Steyr vrachtwagens zijn per definitie van na de Tweede Wereldoorlog. Steyr is als zelfstandig merk opgehouden te bestaan in 1996. Ik ben wel zeer blij en trots als enige in Nederland nog een rijdende Steyr 380 uit 1952 te hebben. Ik voeg een foto bij om te laten zien hoe de wagen er uit ziet.

(2010-06)Wim Sanders uit Annen wil in zijn algemeenheid nog iets zeggen over provinciale kentekens: deze zeggen niets over het bouwjaar van de auto omdat het nummer niet bij de auto, maar bij de eigenaar hoorde. Deze toestand bestaat nog steeds in landen om ons heen. Er bestaan foto’s van verschillende auto’s van een bedrijf met hetzelfde nummer. Deze volgden dan een vorige op als deze was afgeschreven.
 

De Scania hieronder is in 1963 onder het duidelijk leesbaar kentekennummer VB-16-89 geregistreerd.  In ieder geval kunnen we uit de foto's op deze pagina's afleiden dat de huisstijl bij Woltman zo rond de jaren zestig veranderd is. We zien dan op de deur de W van "Willem" in een soort adelaarsvleugel staan. En het haar van Jan is in de tussentijd een stuk dunner geworden...

(2006-01) Harry Kloose heeft een foto gemaakt van de sloop van het oude deel van Hotel Braams. Die foto zullen we u later nog eens tonen. Maar voor het Woltman-museum is dat niet interessant. Wel dat bij zulke activiteiten meestal eerst de eigen inwoners bij de werkzaamheden werden ingeschakeld. Zo werd Woltman ook ingeschakeld bij de afvoer van het sloopmateriaal. Het beste was er toen al van deze auto af, want de deur was al van enig plaatwerk tegen verder doorroesten  voorzien.

Wij nemen u nu als het ware mee naar het nieuwste tijdperk. Op de drempel van 2005 openen wij de nieuwe vleugel van het Woltman-museum.

(2007-12) Natuurlijk was Willem Woltman ook actief in de kolenhandel. Je kon bij hem eierkolen, briketten en antraciet bestellen. Het werd op onderstaande auto geladen en 'aan huis bezorgd'. Dat wil zeggen dat de zakken ook in het kolenhok en/of kolenbak geleegd werden

Ook kwamen we in het augustus nummer van "Ons Erfdeel" nog een mooie afbeelding van een museumstuk tegen. Het is de combinatie met het oude kentekennummer D 17368. Deze was indertijd speciaal ingericht voor het vervoer van compost. Ook deze vrachten moesten met de hand worden afgeladen. Er zat geen kiep-mechanisme opgebouwd.

(2010-02) Rolf Speelman brengt een nieuw item in voor het Woltmanmuseum. Zijn vader Steven poseert hier in de jaren zestig in zijn zondagse pak met een Scania voor de deur van Woltman in de Spekstoep

We hebben het kenteken even nagetrokken:

(2012-11) Woltman schreef natuurlijk van tijd tot tijd ook rekeningen uit. Jan Venema uit Bonnen heeft nog een onbeschreven originele nota. Ook deze krijgt vanzelfsprekend een plaats hebben in het Woltman-museum.

Vooral de kop van de nota is voor ons interessant: we zien in kleur twee scania's afgedrukt, die de essentie van het bedrijf uitdrukt: tankvervoer en expeditie. Het abonneenummer van de telefoonverbining bestond nog uit 3 cijfers. Van welk jaar moet dit nieuwe museumstuk dan oorspronkelijk zijn???

(2014-10) Het Woltman-museum bloeit en boeit. Zozeer zelfs dat ik niet lang geleden de vraag kreeg wanneer het museum bezocht kon worden. De openingstijden zouden niet op de site staan...

We kunnen weer twee stukken aan de museum-collectie toevoegen. Het zijn mooie foto's uit een tijd dat de meesten van ons nog geboren moesten worden. Denk ik...

Onderstaande foto komt uit de collectie van Rolf Speelman. Ben wel benieuwd of hij ook al weet wie de heren zijn...

Hieronder nog een mooie foto, deze is afkomstig van Wim Sanders. Het kenteken is D1582. Willem Woltman kreeg deze in 1936 op naam gesteld. Spekstoep 17 was toen trouwens A129, zo lees ik in het toenmalige kentekenregister. Willem 'Flip' Woltman was echter de tweede eigenaar. De eerste tenaamstelling was in 1920: Joh. Roeleveld woonachtig in Meppel.

(2015-03)   Het museum kreeg een foto aangeleverd uit de Groninger Beeldbank.  De foto dateert uit 1954. En bij deze melkfabriek staat onmiskenbaar een Woltman-Domo auto afgebeeld.

Voor op- en aanmerkingen of voor uw verhaal of herinnering ten aanzien van deze locatie doet u een e-mail in de brievenbus van "Het collectieve geheugen":