Spekstoep - 2 Pas later heb ik
begrepen dat bij vele Gieters de plaats van onderstaande foto ook
wel 'de tip' werd genoemd. Men vroeg mij of ik vroeger 'aan de tip'
had gewoond. Het was de plaats waar de Oude Wildervanksterweg van de
Spekstoep aftakte. Van de onderstaande huizen staat alleen nog
nummer 2 overeind: het huis van Abee. Het huis van Venema (vooraan
op de foto) werd zo rond 1960 vervangen door een nieuw huis. De
familie Venema heeft tijdens de de bouw in het kippenhok, dat achter
huis stond, gewoond |
 |
(2016-11)
Een mens is nooit te oud om te leren. Tien jaar geleden
leerde ik nog dat dit ook wel 'de tip' werd genoemd. Pas vandaag heb
ik ontdekt dat het blijkbaar ook nog een andere naam had: den
Duivelshoek. Leest u het onderschrift van onderstaand bericht
uit 1930 maar eens. |
|
Terug naar de oude foto: er stonden altijd twee hele grote eikenbomen op deze plaats. De auto's van Woltman draaiden hier altijd, nadat ze aan de voorkant van het bedrijf waren volgetankt. Dat hield op toen de Provinciale Waterstaat hier ten behoeve van de gladheidbestrijding een hoop pekelzout neergooide. Als het glad werd dan kwamen Piet Visser cs. met een kolenauto van Woltman bij de bult. Ze schepten met een schop de laadbak vol. Toen ze genoeg hadden opgeschept ging men daadwerkelijk over tot de gladheidbestrijding: de wegarbeiders namen op de knieën omgekeerd plaats in de laadbak. En ze strooiden met een klein schepje handmatig het pekelzout over de weg. Later werd het moderner, want er kwam een heuse zoutstrooier. Die kon achter de auto gekoppeld worden. Maar nog moesten ze altijd dat apparaat met de hand vol scheppen. (Niet overdrijven, Henk, met een schep...) Bij dit alles moet u zich bedenken dat het vaak laat op de avond was en natuurlijk steenkoud. De eikenbomen hadden trouwens behoorlijk te lijden van al het zout. Als ik het me goed herinner dan heeft een van de bomen ook het loodje gelegd, maar de ander heeft het, geloof ik, nog gered. Hij staat nog altijd trots en gezond overeind.
Even een stukje uitvergroten om te zien wie daar nu eigenlijk bij de boom staat...
Ook had Pieter van de befaamde "oude boerenhuisjes" kaart een foto uit 1960. Oude Wildervanksterweg nummers 1 en 2 stonden toen nog mooi te wezen op deze mooie plek in ons dorp
We kregen niet helemaal duidelijk waar welke huizen hadden gestaan. Het was Aaltje Pepping-Hogenesch die uiteindelijk licht in de duisternis schiep: "Het eerste huis aan de Wildervanksterweg weg was van de fam. Hilbrands, Ep Venema heeft er later een nieuw huis gebouwd. Het tweede huis was van Simon Abee. Het derde huis was van Nijkeuter." Tot zover was het mij duidelijk, behalve dat ik altijd had gedacht dat dit huis haaks op de weg had gestaan. Maar nu blijkt dat er een eindje verder 'in het weiland' nog een huis heeft gestaan waar ene Teun Meertens in heeft gewoond.
Nu even inzoomen op mijn straatgenoten van zo'n honderd jaar geleden:
Op de tip lag ook altijd nog een ouderwetse sneeuwslee. Het wat een driekantig gevaarte, dat na hevige sneeuwval achter de auto kon worden gehangen. Het maakte dan de weg sneeuwvrij. Ik heb het zelf nog één keer meegemaakt dat ze die gebruikten. Het was een hels kabaal als de sneeuwslee over het wegdek schuurde. Later kwam er dan ook een moderne variant: een sneeuwschuiver. Die kon aan de voorkant van de auto worden gemonteerd. (2006-11) Het is ook wel aardig om het beeld eens vanuit een 180 graden gedraaid standpunt te bekijken. Dan kijken we recht de deel in van wat in mijn tijd de boerderij van Keun/Boerma was.
|
 |
|
De hierboven beschreven winterse taferelen kon ik altijd vanuit ons huis goed volgen. U ziet hierboven (aan de rechterkant, kijkend vanuit de richting Zandvoort) en hieronder foto's van de boerderij. De boerderij was indertijd het eigendom van Homan-Free. Harm Hilbrands (voor mij: 'aol oom') en zijn zoon Ep oefenden het boerenbedrijf uit. Wij woonden in het voorste gedeelte van de boerderij. Maar, hoewel geen boerenzoon, zat ik natuurlijk wel altijd met de neus bovenop het boerenleven. Bij het hooien, het 'combinen', het ploegen, aardappels rooien, bieten op één zetten, het melken van de koeien op de stal, en het in de zomertijd verweiden van de koeien. En heel speciaal: het wachten en de daarmee gepaard gaande spanning als een koe moest kalven. De herinnering aan elke afzonderlijke activiteit gaat vergezeld van een geheel eigen geur. |
 |
|
De linden en de kastanjeboom bij de boerderij werden altijd keurig 'opgeschoren'. Eigenlijk geen gezicht, maar de reden van al dat gesnoei was dat er heel weinig licht in de kamer kwam als de bomen zijn natuurlijke gang gingen. Overigens heeft vroeger rondom het huis een heel 'park' gelegen. Als u vanuit het dorp komt dan ziet u voorbij de boerderij nog de grote beuk en de treurwilg staan. De treurwilg waarin wij als 'tarzan' heen en weer slingerden. Mij is verteld dat de oude Hilbrands dementeerde en dat hij op een onbewaakt ogenblik (ogenblik??) alle bomen in de tuin omgehakt heeft. Maar ik wil geen kwaad
woord horen over 'aol oom Hilbrands'! |
 |
|
U heeft inmiddels begrepen dat ik een beetje week word als ik terugdenk aan mijn jeugd in de Spekstoep. Ik sta daarin niet alleen. Er zijn meer die geraakt worden door de herinnering aan de auto's van Woltman, de geur van vers brood uit de bakkerij of van het hout van klompenmaker Geerts en natuurlijk de geluiden afkomstig uit de smederij van Roel Ottens. Mevrouw Moek-Rutgers, weliswaar (vanuit mijn gezichtspunt) een generatie ouder, heeft gelijksoortige herinneringen. En heeft dat ooit in een gedicht verwoord. Klikt u hier om het gedicht Ode an Spekstooup te lezen Voor op- en aanmerkingen of voor uw verhaal of herinnering ten aanzien van deze locatie doet u een e-mail in de brievenbus van "Het collectieve geheugen": 
 |
