Terug: Nijenhuis-pagina

Biografie Gerard Nijenhuis

Gerard Nijenhuis werd op 22 januari 1932 in Gieten geboren. Hij was de derde zoon van Gerhard Nijenhuis en Jentje Werners. Zijn vader was burgemeester van Gieten en vervulde diverse functies in agrarische organisaties. Onder meer secretaris van het Drents Landbouw Genootschap (DLG). In de oorlog werd zijn vader al gauw door de Duitsers ontslagen, omdat hij bij de opening van een Oostermoertentoonstelling een anti-duitse toespraak hield. Vader Nijenhuis zat anderhalf jaar in de gijzelaarskampen Haaren (NB) en Sint Michielsgestel. Moeder Nijenhuis werd in die periode ernstig ziek (tbc) en moest vijf jaar kuren.

De familieomstandigheden en het feit dat Gerard Nijenhuis een nakomertje was en weinig contact kreeg met zijn broers hebben een stempel op zijn jeugd gezet. Daarbij kwam de al vroege ontdekking van zijn homosexualiteit. Hij heeft zich daardoor, met name in de puberteit, eenzaam gevoeld en begon al vroeg met schrijven.

Het dorp Gieten heeft voor hem een belangrijke rol gespeeld, omdat in de periode dat het gezin, waarin hij opgroeide, uiteenviel -zijn broers gingen naar een kostschool, omdat er thuis geen toezicht meer was- de mensen uit het dorp hem opvingen. Hij was overal welkom en voelde -soms zelfs op een wijze, zoals hij zelf zegt, die hem verlegen maakte- hun sympathie. Jaren later heeft hij het dorp 'bedankt' voor hun steun in het lange gedicht De Meensken oet de Dorpen uit de bundel Schoolschrift.

Eén van de gezinnen, waar hij altijd welkom was, was het gezin van dominee Boonstra, die met vrouw en drie dochters tegenover Nijenhuis woonde. Boonstra was een briljante figuur, muzikaal, literair begaafd -hij preekte in een prachtige stijl- en vol humor. Door zijn voorbeeld geénspireerd, besloot hij later theologie te gaan studeren. Hij volgde de HBS in Assen en deed daarna Staatsexamen Gymnasium A en studeerde theologie in Groningen en Amsterdam. In die tijd schreef hij ook steeds en publiceerde in de studentenpers gedichten en een verhaal. Met een ander verhaal -ongepubliceerd- won Nijenhuis een prijs in België.

In Groningen op kamers, kreeg hij contact met de mensen van het Drents programma van Radio Noord en Oost (RONO) en ging teksten schrijven, die door Hans Heyting werden voorgelezen. Deze teksten, korte verhalen, werden later uitgegeven onder de titel Um t Hemelriek, waarbij hij de schuilnaam Harm Werners gebruikte. Hans werd een van zijn beste vrienden met wie hij later enkele toneelstukken schreef.

Gerard Nijnehuis heeft zijn leven lang telkens weer radiowerk gedaan, eerst voor de RONO, later voor de VPRO, zowel religieuze als literaire programma's en vanaf de oprichting voor Radio Drenthe. In 1955 hield hij de eerste radio-kerkdienst.

In de jaren in Groningen (1952-1956) richtte hij mede de Drentse schrieverskring op en nam het initiatief voor het opzetten van het tijdschrift Oeze Volk.

Van 1959 tot 1968 was Nijenhuis voorganger-predikant van de Vrijzinnige Gemeente in de IJmond. In die tijd trouwde hij en uit dat huwelijk werden vier zoons geboren. In 1968 werd hij benoemd tot hervormd predikant van Koog aan de Zaan en Zaandijk. Hij had inmiddels een doctoraal examen gedaan met als hoofdvak Arbeidverhoudingen en maakte in 1968 de overstap van het kerkelijke naar het maatschappelijk werk.

Hij heeft vanaf 1972 tot zijn pensionering gewerkt in het bedrijfsmaatschappelijk werk en ook nog zeven jaar les gegeven aan de Sociale Academie De IJsselpoort in Kampen.

Toen hij in 1972 in Groningen werd benoemd, verhuisde de familie naar Eext, waar zijn zoons zijn opgegroeid. In die periode begon hij opnieuw te schrijven. In 1978 verscheen er een dichtbundel -Leven op Afstand - en in 1979 de roman Het Jaar van de Ooievaar. Zowel in zijn roman als in zijn gedichten speelde de homosexualiteit een steeds duidelijker rol. In Onteigening, zijn tweede roman, die speelt in het gebied, waar zijn moeder geboren is (Ruinerwold, De Wijk), al weer meer dan in Het Jaar van de Ooievaar en in zijn nieuwste roman Het Portaal uit 1997 is het het overheersende thema. Het huwelijk werd een onmogelijke levensvorm en in 1986 volgde de scheiding.

Gerard Nijenhuis woont al bijna twintig jaar met zijn vriend Jan Gilhuis in Bronneger op de Hereboerderij. Deze boerderij is landgoed geworden in de zin van de natuurschoonwet. In de boerderij uit 1881 is een appartement gecreëerd waar tien gasten kunnen verblijven. Overal in het huis hangen schilderijen die in de loop der jaren verzameld zijn. Onder anderen van zijn zoon de inmiddels bekend geworden schilder Simeon Nijenhuis (1969). Nijenhuis werd in 2008 benoemd tot de eerste gemeentedichter van de gemeente Borger-Odoorn. De benoeming gold voor een jaar, maar werd verlengd tot 1 januari 2011.

Gerard Nijenhuis houdt erg van muziek, vooral opera, waarbij een rol speelt dat hij als student de zangeres Gré Brouwenstijn hoorde, over wie hij een aantal gedichten heeft geschreven.

Nijenhuis komt nog altijd geregeld in Frankrijk, waar zijn vriend een huis heeft in een oud dorp aan een rivier, vlakbij Le Blanc in de Brenne

 Gerard Nijenhuis houdt geregeld voordrachten uit eigen werk.

Terug: Nijenhuis-pagina